ក្រុមសង្គមស៊ីវិលស្នើឲ្យរដ្ឋាភិបាលផ្ដល់ការឆ្លើយតបជាក់លាក់ទៅសហភាពអឺរ៉ុបចំពោះការស្តារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ
ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលមួយចំនួនអះអាងថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា មិនទាន់មានការឆ្លើយតបជាក់លាក់ណាមួយ ដើម្បីបំពេញការចង់បានរបស់សហភាពអឺរ៉ុប ដែលបានចាប់ផ្ដើមបញ្ជូនប្រតិភូមកពិនិត្យស្ថានភាពកម្ពុជាក្រោមក្របខណ្ឌប្រព័ន្ធឋានៈអនុគ្រោះពន្ធ EBA។
ការអំពាវនាវរបស់ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលយ៉ាងដូច្នេះធ្វើឡើង បន្ទាប់ពីសហភាពអឺរ៉ុប បានឲ្យដឹងពីក្ដីសង្ឃឹមរបស់ខ្លួនកាលពីពេលថ្មីៗនេះថា នឹងឃើញការវិវត្តជាក់លាក់ និងប្រកបដោយចីរភាពនូវរាល់ក្ដីកង្វល់ទាំងអស់ដែលមាននៅក្រោមក្របខណ្ឌនៃកម្មវិធី «រាល់មុខទំនិញលើកលែងតែសព្វាវុធ» ឬ Everything But Arms (EBA)។
លោក អំ សំអាត ប្រធានការិយាល័យបច្ចេកទេសស៊ើបអង្កេតនៃអង្គការសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ (Licadho) ប្រាប់ VOA នៅថ្ងៃអង្គារនេះថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាអាចផ្ដើមការឆ្លើយតបទៅនឹងអ្វីដែលសហភាពអឺរ៉ុបចង់បាន ដែលលោកបានសំដៅទៅដល់សេរីភាពរបស់លោកកឹម សុខា ប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលកំពុងត្រូវបានដាក់ឲ្យជាប់ឃុំក្នុងផ្ទះនោះ។
«ខ្ញុំគ្រាន់តែយល់ឃើញថា EU ប្រហែលជាគេចង់មើលឃើញ ការដោះលែងនៃមេដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំង ហើយនិងការឲ្យមានសិទ្ធិធ្វើនយោបាយឡើងវិញនូវការហាមឃាត់របស់គណបក្សនយោបាយ ទោះបីជារដ្ឋាភិបាលបានធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់ ហើយបានឲ្យអ្នកដែលជាប់បម្រាមក្នុងការធ្វើនយោបាយហ្នឹងដាក់ស្នើសុំ ដើម្បីធ្វើសិទ្ធិនយោបាយឡើងវិញ ក៏ប៉ុន្តែអានេះ វាមិនមែនជាចំណុចមួយ ដែលសហគមន៍អឺរ៉ុបចង់បាន»។
លោក ឃុន ថារ៉ូ មន្ត្រីសម្របសម្រួលការងារនៃមជ្ឈមណ្ឌលសម្ព័ន្ធភាពការងារ និងសិទ្ធិមនុស្សហៅកាត់ថា អង្គការសង់ត្រាល់ (Central) យល់ថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជានៅមិនទាន់មានការឆ្លើយតបជាដុំកំភួន ជុំវិញការស្តារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យឡើងវិញនៅឡើយ បន្ទាប់ពីសហភាពអឺរ៉ុបប្រកាសផ្ដើមដំណើរការដែលអាចឈានដល់ការព្យួរកម្ពុជាជាបណ្ដោះអាសន្នពីឋានៈអនុគ្រោះពន្ធ EBA នេះ។
មន្ត្រីការពារសិទ្ធិការងាររូបនេះ ផ្ដល់ការកត់សម្គាល់ថា សហភាពអឺរ៉ុប ទំនងជាចង់បានការរស់រានមានជីវិតរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ និងការផ្ដល់តំណែងដល់ក្រុមមន្ត្រីគណបក្សប្រឆាំងដែលបានឈ្នះកៅអីនៅក្នុងការបោះឆ្នោតឃុំ-សង្កាត់ឆ្នាំ២០១៧។
«ចំណុចដែលសំខាន់ ដែលជាគន្លឹះនៅក្នុងការដោះស្រាយវិបត្តិនយោបាយនៅក្នុងពេលបច្ចុប្បន្នហ្នឹង គឺទាក់ទងទៅនឹងការស្តារឡើងវិញនូវលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យហ្នឹង ទាក់ទងនឹងគណបក្សប្រឆាំងហ្នឹង ដែលជាចំណុចមួយ ដែល EU មើលឃើញថា មិនទាន់មានការ រាជរដ្ឋាភិបាលមិនទាន់បានធ្វើអីមួយ នៅក្នុងការធានាថា លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ គណបក្សប្រឆាំងហ្នឹងអាចមានវត្តមាននៅក្នុងដំណើរការប្រជាធិបតេយ្យនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាហ្នឹង។ អាហ្នឹង យើងអត់ឃើញមាន យើងគ្រាន់តែឃើញតែការបើកផ្លូវឲ្យគណបក្សប្រឆាំងហ្នឹងសុំសិទ្ធិនយោបាយឡើងវិញ។ ចំណុចមួយហ្នឹង យើងឃើញថា មានការវិវត្តតិចតួចទាក់ទងមកដល់បច្ចុប្បន្នហ្នឹង»។
លោកបានបន្ថែមថា ការផ្ដល់តំណែងដល់ក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់របស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលត្រូវបានរំលាយចោលកាលពីឆ្នាំ ២០១៧ នោះ គឺជាចំណុចស្មុគស្មាញមួយសម្រាប់គណបក្សកាន់អំណាចដែលត្រូវដោះស្រាយ ខណៈដែលចំណុចដដែលនេះ គឺជាអ្វីដែលសហគមន៍អឺរ៉ុបចង់បានជាទីបំផុត បន្ថែមលើការស្តារលំហសេរីភាពក្រុមសង្គមស៊ីវិល និងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយឯករាជ្យ និងការពង្រឹងការគោរពសិទ្ធិមូលដ្ឋានជាច្រើនទៀត។
កាលពីសប្ដាហ៍មុន ប្រតិភូសហភាពអឺរ៉ុបដឹកនាំដោយអ្នកស្រី Paola Pampaloni នាយកគ្រប់គ្រងទទួលបន្ទុកកិច្ចការអាស៊ី និងប៉ាស៊ីហ្វិកនៃអគ្គនាយកដ្ឋានកិច្ចការបរទេសរបស់គណៈកម្មការអឺរ៉ុប បានមកដល់ប្រទេសកម្ពុជា ហើយបានពិភាក្សា ក្រោមក្របខណ្ឌ EBA ជាមួយក្រុមរដ្ឋមន្ត្រីសំខាន់ៗមួយចំនួនរបស់កម្ពុជា រួមមានរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ និងរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេស។
ក្រោយការបញ្ចប់ទស្សនកិច្ចនៅកម្ពុជា សហភាពអឺរ៉ុប បានចេញសេចក្ដីប្រកាសមួយ ដោយបានបង្ហាញក្ដីសង្ឃឹមថានឹងមានការវិវត្តទៅមុខ «ជាក់លាក់និងប្រកបដោយចីរភាព» ដោយរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជានឹងដោះស្រាយជា «បន្ទាន់» រាល់ក្តីកង្វល់របស់ខ្លួនពាក់ព័ន្ធនឹងការដើរថយក្រោយនៃលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិមនុស្សនៅប្រទេសកម្ពុជា។
VOA ព្យាយាមសុំការអធិប្បាយពីក្រុមមន្ត្រីនាំពាក្យក្រសួងការបរទេស ក្រសួងមហាផ្ទៃ និងក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម តែនៅមិនទាន់អាចទាក់ទងបាននៅឡើយតាំងពីថ្ងៃចន្ទ មកដល់ថ្ងៃអង្គារនេះ។
លោក ផៃ ស៊ីផាន អ្នកនាំពាក្យរាជរដ្ឋាភិបាល មិនមានព័ត៌មានលម្អិតទាក់ទិនការពិភាក្សាអំពីប្រព័ន្ធឋានៈអនុគ្រោះពន្ធ EBA ដោយលោកថា ក្រសួងការបរទេសជាអ្នកទទួលបន្ទុកសម្របសម្រួលបញ្ហា EBA នេះ។
«បញ្ហា EBA គឺក្រសួងការបរទេសអ្នកទទួលបន្ទុកនៅក្នុងសាច់រឿងហ្នឹងនោះណ៎ា! ហើយគេបានរៀបចំអន្តរក្រសួង ក្នុងការជជែកគ្នាពីចំណុចនីមួយៗទាំងអស់។ ពូអត់ទាន់បានដឹងមិនទាន់ទទួលបាន អ្វីទៅដែលជារបាយការណ៍ពីក្រសួងការបរទេសនៅឡើយទេ»។
ពាក់ព័ន្ធទៅនឹងបញ្ហា EBA ដដែលនេះ សភាពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា និងតំណាងខាងវិស័យឯកជនផ្សេងទៀត មានទាំងខាងសភាពាណិជ្ជកម្មសហភាពអឺរ៉ុប អ្នកផលិតសំលៀកបំពាក់នៅកម្ពុជា ឬ GMAC និងសហជីព បានលើកឡើងពីក្ដីកង្វល់ចំពោះផលប៉ះពាល់ ដែលអាចកើតមានមកលើសេដ្ឋកិច្ចនៃប្រទេសនៅក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍មួយនេះ។
ពួកគេបានលើកឡើងនៅក្នុងលិខិតមួយផ្ញើជូនអ្នកស្រី Cecilia Malmstrom រដ្ឋមន្ត្រីពាណិជ្ជកម្មរបស់សហភាពអឺរ៉ុប កាលពីខែមករា ឆ្នាំ ២០១៩ ថា ទោះបីសហភាពអឺរ៉ុបមិនទាន់ផ្ដល់សេចក្ដីសន្និដ្ឋានចុងក្រោយថា នឹងដកប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ EBA ពីកម្ពុជាក៏ដោយ ក៏«ផលវិបាកជាច្រើននៃការសម្រេចចិត្តនេះនឹងបង្កការខូចខាតខាងសេដ្ឋកិច្ចធ្ងន់ធ្ងរមកលើប្រទេសកម្ពុជា»។
ក៏ប៉ុន្តែមេដឹកនាំកម្ពុជាលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានថ្លែងក្នុងពេលមានវត្តមានប្រតិភូសហភាពអឺរ៉ុបនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាកាលពីសប្ដាហ៍មុនថា កម្ពុជាមិនស្លាប់នោះទេ បើអត់ EBA ហើយកម្ពុជាក៏មិនអាចក្លាយជាប្រទេសអ្នកមាននោះដែរ បើកម្ពុជានៅបន្តបាន EBA នោះ។
លោក ហ៊ុន សែន លើកឡើងថា កម្ពុជាត្រូវរស់ដោយខ្លួនឯង ដើម្បីការពារឯករាជ្យភាពរបស់ខ្លួន។
កាលពីថ្ងៃចន្ទលោក ហ៊ុន សែន ក៏បានប្រកាសជាសាធារណៈជាថ្មីទៀតថា លោកនឹងមិនដោះលែងលោក កឹម សុខា មេដឹកនាំគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ពីការឃុំឃាំងក្នុងផ្ទះនោះទេ ដោយចោទថា លោក កឹម សុខា បានហាមឃាត់មិនឱ្យមន្ត្រីបក្សប្រឆាំងផ្សេងទៀត សុំសិទ្ធិធ្វើនយោបាយឡើងវិញ៕
ប្រភាព៖ VOA
