រោងចក្រផ្គត់ផ្គង់ស្បែកជើងកីឡាឱ្យក្រុមហ៊ុន Puma រងការចោទប្រកាន់ថាបានបំពានសិទ្ធិចងក្រងសហជីព
អ្នកស្រី ស៊ឹង វទុម ត្រូវបានកម្មករបោះឆ្នោតឱ្យធ្វើជាប្រធានសហជីពកម្មករនិយោជិតនៃក្រុមហ៊ុន អ៊ីស្តក្រោនហ្វូតវែរអ៊ីនដាសស្ទ្រី ឯ.ក (Eastcrown Footwear Industrie) កាលពីដើមខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៣។ អ្នកស្រីបានបាត់បង់ការងារ នៅពេលកិច្ចសន្យាការងារដែលមានរយៈពេលត្រឹមតែ៣ខែមិនត្រូវបានក្រុមហ៊ុនបន្តជាថ្មីទៀត។
អ្នកស្រីស៊ឹង វទុម ប្រាប់វីអូអេថា គិតត្រឹមថ្ងៃអង្គារនេះមានកម្មករចំនួន១៤នាក់ស្ថិតក្នុងចំណោម កម្មករចំនួន១៦នាក់ដែលរួមគ្នាបង្កើតនិងបោះឆ្នោតឱ្យមានក្បាលម៉ាស៊ីនដឹកនាំសហជីពត្រូវបានបញ្ឈប់ពីការងារ ដោយភាគីរោងចក្រផ្តល់ហេតុផលថាកិច្ចសន្យាការងាររបស់ពួកគេត្រូវបានបញ្ចប់។
អ្នកស្រីថ្លែងថា៖ «បើតាមក្រុមហ៊ុន ពួកខ្ញុំហ្នឹងថា ដល់អាណត្តិ ដល់កុងត្រា ដែលត្រូវបញ្ឈប់»។
អ្នកស្រីស៊ឹង វទុម ស្ថិតក្នុងចំណោម កម្មករដែលត្រូវបានបញ្ឈប់ចំនួន១៤នាក់នោះ។ អ្នកស្រីរៀបរាប់ទៀតថាការមិនបន្តកិច្ចសន្យាការងារឱ្យកម្មករដែលត្រូវបញ្ឈប់នោះ គឺមានទំនាក់ទំនងនឹងការចងក្រងសហជីពដែលក្រុមហ៊ុនមិនចង់ឱ្យមាននោះទេ។ អ្នកស្រីបន្ថែមថាក្រុមហ៊ុននៅមានការងារជាច្រើនឱ្យកម្មករធ្វើឥតដាច់ផងដែរ។
អ្នកស្រីប្រាប់វីអូអេថា៖ «មិនមែនដោយសារហេតុផលពួកខ្ញុំដល់កុងត្រាទេ។ ជាក់ស្តែងនៅពេលខ្ញុំមើលគឺ គេរើសអើងពួកខ្ញុំ។ ហើយមួយទៀត ខាងក្រុមហ៊ុនថាអត់អីវ៉ាន់ធ្វើ។ ជាក់ស្តែងបើអត់អីវ៉ាន់ធ្វើក្រុមហ៊ុន មកដល់សព្វថ្ងៃនេះ គឺមានការថែមម៉ោង៦ ថែមម៉ោង៨។ ហើយនៅក្នុងអំឡុងពេលដែលបញ្ឈប់ពួកខ្ញុំហ្នឹង ក៏ខាងក្រុមមានអីវ៉ាន់ធ្វើគ្រប់គ្រាន់ដែរ គឺគេថែមម៉ោង៨ ថែមម៉ោង៦ ជាធម្មតា។ ប៉ុន្តែក្រុមហ៊ុនរើសអើងពួកខ្ញុំ គឺនៅតែបញ្ឈប់ពួកខ្ញុំ»។
ការបញ្ឈប់ស្ថាបនិក ថ្នាក់ដឹកនាំ និងសមាជិកសហជីពខាងលើនេះ កើតមានឡើងអំឡុងពេលដែលពួកគេកំពុងស្ថិតនៅក្នុងកិច្ចសន្យាការងាររយៈពេលបីខែ ហើយដែលត្រូវបន្តឡើងវិញនៅចន្លោះខែមេសា និងខែឧសភា។ ប៉ុន្តែគិតចាប់តាំងពីពេលនោះមក កិច្ចសន្យាការងាររបស់ពួកគេមិនត្រូវបានបន្តឡើងវិញទេ។ នេះបើតាមអ្នកស្រី ស៊ឹង វទុម។ អ្នកស្រីបន្ថែមថាការបញ្ឈប់ស្ថាបនិក ថ្នាក់ដឹកនាំ និងសមាជិកសហជីពលើកនេះ គឺជាលើកទី២ហើយក្នុងអំឡុងពេលដែលមានការរៀបចំបង្កើតសហជីព។
ក្រុមហ៊ុន អ៊ីស្តក្រោន ហ្វូតវែរ អ៊ីនដាសស្ទ្រីឯ.ក (Eastcrown Footwear Industrie)ដែលមានម្ចាស់ជាជនជាតិចិននេះ បានដំណើរការរោងចក្រមួយក្នុងខេត្តកណ្តាល ដើម្បីផលិតស្បែកជើងឱ្យក្រុមហ៊ុន Puma។ រោងចក្រនេះមានកម្មករសរុបជាង២ពាន់នាក់។ រាល់ពេលនៃការបង្កើតសហជីពឯករាជ្យនៅរោងចក្រមួយនេះ ឧបសគ្គជាច្រើនបានកើតឡើងចំពោះកម្មករដែលចូលរួមបង្កើតសហជីព។ នេះបើតាមរបាយការណ៍របស់មជ្ឈមណ្ឌលសម្ព័ន្ធភាពការងារ និងសិទ្ធិមនុស្សហៅកាត់ថាសង់ត្រាល់។
ប្រធានគ្រប់គ្រងកម្មវិធីការងាររបស់អង្គការសង់ត្រាល់ លោក ឃុន ថារ៉ូ ប្រាប់វីអូអេថាការបញ្ឈប់អ្នកសហជីពដែលការពារប្រយោជន៍កម្មករនៅរោងចក្រ អ៊ីស្តក្រោន ហ្វូតវែរ អ៊ីនដាសស្ទ្រីគឺជាការរំលោភសិទ្ធិសហជីពយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ ហើយករណីនេះធ្លាប់កើតឡើងម្តងមកហើយកាលពីឆ្នាំ២០២២ ប៉ុន្តែអ្នកត្រូវបានបញ្ឈប់នោះ បានទទួលការងារវិញ បន្ទាប់ពីមានការប្តឹងផ្តល់ទៅក្រុមហ៊ុនបញ្ជាទិញ។
លោកបន្ថែមថា៖ «បើយើងនិយាយអំពីតថភាពផ្លូវច្បាប់វិញ មេដឹកនាំសហជីព ហើយនិងស្ថាបនិកសហជីពហ្នឹង គឺពួកគាត់ទទួលបាននូវការការពារពិសេស រួចផុតពីការបញ្ឈប់ពីការងារ ទាំងមុនពេល កំឡុងពេល និងក្រោយពេលដែលពួកគាត់រៀបចំបង្កើតសហជីព។ ហើយការប្រព្រឹត្តរបស់ក្រុមហ៊ុនវាគឺជាការរំលោភ វាជាការរើសអើងសហជីពមួយយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ ចំពោះកម្មករដែលគាត់បានចូលរួមនៅក្នុងការបង្កើតសហជីពនៅកន្លែងការងារដើម្បីជំរុញឱ្យមាននូវការលើកកម្ពស់សិទ្ធិការងារ ហើយនិងការពារផលប្រយោជន៍របស់សមាជិកនៅកន្លែងការងារ»។
បើតាមរបាយការណ៍ដែលវីអូអេបានទទួលពីអង្គការសង់ត្រាល់ ថ្នាក់ដឹកនាំសហជីពនៅរោងចក្ររបស់ក្រុមហ៊ុន អ៊ីស្តក្រោន ហ្វូតវែរ អ៊ីនដាសស្ទ្រី បានរងការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញជាបន្តបន្ទាប់ រាប់តាំងពីការផ្តាច់កិច្ចសន្យាការងារ ការប្រើប្រាស់ពាក្យសម្តីមិនសមរម្យ ហើយអំពើហិង្សាក៏បានកើតឡើងលើមេដឹកនាំសហជីព គឺអ្នកស្រីស៊ឹង វទុម ផងដែរពីខាងភាគីសហជីពដែលរណបនឹងផ្នែកគ្រប់គ្រងរបស់ក្រុមហ៊ុន នៅពេលមានការរៀបចំបង្កើតសហជីព។ អ្នកស្រី ស៊ឹង វទុម បានរងការជេរប្រទេចពីបុរសម្នាក់ថាជាស្ត្រី«គ្មានកំណើត និងអត់តម្លៃ»។
វីអូអេមិនទាន់អាចសុំការអត្ថាធិប្បាយពីក្រុមហ៊ុនអ៊ីស្តក្រោន ហ្វូតវែរ អ៊ីនដាសស្ទ្រី បាននៅឡើយទេ។
អ្នកស្រី Samantha Du Plessis ប្រធានផ្នែកទំនាក់ទំនងខាងចីរភាពសង្គមនៃក្រុមហ៊ុន Puma បញ្ជាក់វីអូអេឱ្យដឹងតាមសារអ៊ីមែលនៅថ្ងៃអង្គារនេះថា Puma មានការតាំងចិត្តចំពោះសេរីភាពនៃការចងក្រងសមាគម សិទ្ធិបង្កើត ឬចូលរួមសហជីពឬក៏ការងារផ្សេងទៀតក្នុងឧស្សាហកម្មកាត់ដេរដែលពាក់ព័ន្ធនឹងការចងក្រងសមាគមទៅតាមជម្រើសរៀងៗខ្លួន និងការចរចាដើម្បីប្រយោជន៍រួម។
អ្នកស្រីលើកឡើងថា៖«យើងរំពឹងថានឹងមិនមានការជ្រៀតជ្រែកពីបុគ្គលិករោងចក្រនៅក្នុងដំណើរការបង្កើតសហជីពពាណិជ្ជកម្ម ឬសកម្មភាពសហជីពពាណិជ្ជកម្មនៅក្នុងរោងចក្រទាំងឡាយ។ យើងរំពឹងថារាល់វិធានការចាំបាច់ត្រូវតែធ្វើឡើងដើម្បីធានាថាគ្មានសមាជិកឬមេដឹកនាំសហជីពត្រូវប្រឈមមុខនឹងការកាត់ចេញពីការងារដោយខុសច្បាប់ ការសងសឹក ការគំរាមកំហែង ការយាយី ឬការគាបសង្កត់ ទោះក្នុងមធ្យោបាយណាក៏ដោយពីបុគ្គលិករោងចក្រ»។
អ្នកស្រីបន្ថែមថា៖ «វាជារឿងសំខាន់សម្រាប់ Pumaដែលត្រូវស្ថិតក្នុងការសន្ទនាជាមួយអ្នកផ្គត់ផ្គង់របស់ពួកយើងដើម្បីធានាថាសិទ្ធិទាំងអស់នេះត្រូវបានគោរព ហើយការធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនូវទំនាក់ទំនងយូរអង្វែងខាងឧស្សាហកម្មនឹងបន្តកើតមានឡើង»។
វីអូអេមិនទាន់អាចសុំការឆ្លើយតបពីអ្នកនាំពាក្យក្រសួងការងារ លោក ហេង សួរ បាននៅឡើយទេ។
គួររំឭកថាការប្រើប្រាស់កិច្ចសន្យាខ្លីៗត្រូវបានក្រុមអង្គការសិទ្ធិមនុស្សរកឃើញថាជាលេសមួយរបស់និយោជក ដើម្បីគេចវេះពីការទទួលខុសត្រូវមួយចំនួន និងជាការរារាំងការធ្វើសកម្មភាពរបស់កម្មករដែលក្រុមហ៊ុនមិនពេញចិត្ត៕
ប្រភព៖ វីអូអេ
