វិភាគ៖ វិធានការទប់ស្កាត់កូវីដ១៩ និងជីវភាពពលរដ្ឋមានទំនាក់ទំនងគ្នាបែបណា?
បញ្ហាប្រឈមនានារបស់ពលរដ្ឋដែលងាយរងគ្រោះ ឬអ្នកមានប្រាក់ចំណូលទាប មានកម្មករ កសិករ និងអាជីវករជាដើមនោះ វាបានចោទជាសំនួរសម្រាប់រដ្ឋាភិបាលយកទៅពិចារណា ដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងវិធានការទប់ស្កាត់ការឆ្លងរាលដាលនៃជំងឺរលាកផ្លូវដង្ហើមថ្មី ហៅកូវីដ១៩។
ក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានកាលពីថ្ងៃចន្ទ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសុខាភិបាល លោក ម៉ម ប៊ុនហេង បានព្រមានថា ជំងឺកូវីដ១៩ នៅជាហានិភ័យខ្ពស់សម្រាប់កម្ពុជានៅឡើយ បើពលរដ្ឋមិនស្តាប់តាមការណែនាំរបស់ក្រសួង និងវិធានការរបស់រដ្ឋាភិបាល ។
លោក ម៉ម ប៊ុនហេង បញ្ជាក់ថា សកលលោកមិនទាន់រកឃើញថ្នាំព្យាបាលជំងឺនេះនៅឡើយទេ ទោះលោកអះអាងថា ក្រសួងបានព្យាបាលអ្នកផ្ទុកមេរោគកូវីដ១៩ ជាសះស្បើយ ជាង ៩០ភាគរយ ហើយគ្មានអ្នកឆ្លងថ្មីក៏ដោយ។
លោក ម៉ម ប៊ុនហេង ស្តីបន្ទោសដែរថា អ្នកបំពានសេចក្តីណែនាំរបស់រដ្ឋាភិបាល និងក្រសួងសុខាភិបាល ពាក់ព័ន្ធទៅនឹងវិធានការទប់ស្កាត់ជំងឺកូវីដ១៩ នេះថា ជាការប្រមាថជីវិតខ្លួនឯងផង ប្រមាថដល់ជីវិតគ្រួសារ និងជីវិតពលរដ្ឋក្នុងសហគមន៍ផង។
ប្រហាក់ប្រហែលគ្នានេះដែរ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងសុខាភិបាល លោកស្រី ឱ វណ្ណឌីន មានប្រសាសន៍ថា កូវីដ១៩ កំពុងវាយលុកយ៉ាងលឿន និងធ្ងន់ធ្ងរជាងមុន លើបណ្តាប្រទេសមួយចំនួនលើសកលលោក។
លោកស្រីថា សូម្បីតែប្រទេសភូមាដែលមិនធ្លាប់កើតជំងឺនេះ ក៏បានរកឃើញជាង ១០០ករណី និងមានអ្នកស្លាប់ផងដែរ នៅពេលនេះ។
មន្ត្រីសុខាភិបាលរូបនេះ ព្រមានថា នៅពេលខាងមុខ កូវីដ១៩ នឹងវាយលុកទ្រង់ទ្រាយធំចូលកម្ពុជា បើពលរដ្ឋបោះបង់វិធានការការពារខ្លួន ហើយគិតថា កម្ពុជាលែងមានជំងឺនេះន។
លោកស្រីថា៖ «ស្ថិតក្នុងដំណាក់កាលផុយស្រួយនេះ យើងអត់ចង់ឃើញ ឃើងអត់ចង់ឱ្យកើតមាននូវការចម្លងចូលទៅក្នុងសហគមន៍យើងនោះទេ។ បច្ចុប្បន្ននេះ ខ្ញុំតែងតែបានពន្យល់ហើយថា យើងស្ថិតនៅក្នុងខ្សែបន្ទាត់ក្រហម។ អីចឹង ជើងរបស់យើងកុំឱ្យឆ្លងផុតបន្ទាត់ក្រហមនេះឱ្យសោះ»។
បើតាមក្រសួង ឥទ្ធិពលកូវីដ១៩ ពេលនេះ បានវាលលុកកម្ពុជាក្នុងដំណាក់កាលដំបូង មានន័យថា ករណីដែលរកឃើញអ្នកផ្ទុកគឺឆ្លងពីក្រៅប្រទេស មិនទាន់ឆ្លងជាទ្រង់ទ្រាយធំតាមសហគមន៍ជាដំណាក់កាលទី៣ ដូចបណ្តាប្រទេសមួយចំនួននៅឡើយទេ។
ប៉ុន្តែ ពលរដ្ឋមានប្រាក់ចំណូលទាប ដែលយើងបានជួបសម្ភាស អះអាងថា ពួកគេភ័យខ្លាចទាំងជំងឺកូវីដ១៩ និងភ័យខ្លាចទាំងបញ្ហាក្រពះ និងជាប់បំណុលធនាគារ។
សំណួរត្រង់ថា វិធានការទប់ស្កាត់ការឆ្លងរាលដាលនៃកូវីដ១៩ និងជីវភាពពលរដ្ឋមានទំនាក់ទំនងគ្នាដូចម្តេច?
ការព្រមានផ្ទួនៗរបស់ក្រសួងសុខាភិបាល ពីការឆ្លងរាលដាលនៃជំងឺរលាកផ្លូវដង្ហើមធ្ងន់ធ្ងរ ហៅ កូវីដ១៩ នេះ ចំពេលដែលពលរដ្ឋមួយចំនួនសម្រុកចេញពីភ្នំពេញទៅស្រុកកំណើត ក្នុងពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរ ប្រឆាំងនឹងបម្រាមរបស់រដ្ឋាភិបាល។
រដ្ឋាភិបាលកាលពីមុនចូលឆ្នាំ បានចេញវិធានការបិទការធ្វើដំណើរឆ្លងខេត្ត និងក្រុង ជិត ១សប្តាហ៍ នូវអ្វីដែលរដ្ឋាភិបាលថា ដើម្បីទប់ស្កាត់កុំឱ្យជំងឺនេះសម្លាប់មនុស្សក្នុងទ្រង់ទ្រាយធំដូចបណ្តាប្រទេសមួយចំនួនកំពុងរងគ្រោះ។ នៅប៉ុន្មានថ្ងៃនេះ ក្រសួងការងារ បានប្រមូលកម្មករ កម្មការិនី ដែលអវត្តមានពីការងារក្នុងពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំ ដាក់ពួកគេឱ្យនៅដាច់ដោយឡែក ១៤ថ្ងៃ ដើម្បីតាមដានសុខភាពមុនឱ្យចូលធ្វើការវិញ តាមការស្នើសុំរបស់ក្រសួងសុខាភិបាល។
នាយកប្រតិបត្តិមជ្ឈមណ្ឌលសម្ព័ន្ធភាពការងារ និងសិទ្ធិមនុស្ស លោក មឿន តុលា មានប្រសាសន៍ថា ការត្រួតពិនិត្យតែកម្មករក្នុងវិស័យកាត់ដេរ មិនគ្រប់គ្រាន់ទេ ដោយថា អ្នកផ្អាកការងារ និងមុខរបរក្នុងពិធីចូលឆ្នាំ មានទាំងកម្មករវិស័យសំណង់ អាជីវករ និងអ្នករកស៊ីក្នុងវិស័យសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធមួយចំនួនផងដែរ។
លោក មឿន តុលា បង្ហាញការយល់ឃើញថា ការដាក់កម្មករទើបមកពីស្រុកឱ្យនៅដាច់ដោយឡែក ១៤ថ្ងៃ ដើម្បីតាមដានសុខភាព ជារឿងល្អ ។
ប៉ុន្តែ មន្ត្រីធ្វើការលើកកម្ពស់សិទ្ធិកម្មកររូបនេះ បង្ហាញការយល់ឃើញថា វិធានការនេះគ្មានប្រសិទ្ធភាពទេ បើក្រសួងមិនបានចុះពិនិត្យឱ្យបានដិតដល់នៅកន្លែងកម្មករធ្វើការ ដើម្បីឱ្យប្រាកដថា រោងចក្រនីមួយៗពិតជាបានរៀបចំឧបករណ៍សុវត្ថិភាព មានអាល់កុលលាងដៃ ចែកម៉ាសដល់កម្មករ រួមទាំងការតម្រូវឱ្យនៅឆ្ងាយពីគ្នាជិតពីរម៉ែត្រជាដើម ដើម្បីទប់ស្កាត់ការឆ្លងតគ្នានៃជំងឺកូវីដ១៩នោះ។
លោកថា៖ «ការធ្វើដំណើរទៀតសោត ចង្អៀតគ្នា [ជិះឡាន] គាត់ឈរក្នុងឡាន វាមិនមែនជាគម្លាតសង្គមទេ គ្រាន់តែដកដង្ហើម ឬហិតដង្ហើមគ្នាហ្នឹង។ បើសិនជាយើងមើលអាហ្នឹង វិធានការហ្នឹងវាចន្លោះប្រហោងអាហ្នឹង។ អ៊ីចឹង ហាក់ដូចដាក់គាត់ក្នុងហានិភ័យមួយដែរ»។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការងារ លោក ហេង សួរ ឱ្យដឹងថា វិធានការផ្តោតលើកម្មករក្នុងវិស័យកាត់ដេរមុនគេ ដោយសារតែមន្ត្រីជំនាញយល់ឃើញថា ជាវិធានការជួរមុខនៃការទប់ស្កាត់ការឆ្លងរាលដាល បើធៀបទៅនឹងសហគ្រាសផ្សេងទៀត។
លោកថា៖ «គឺដោយសារតែរោងចក្រមានលក្ខណៈប្រមូលផ្តុំជាងសហគ្រាសដទៃទៀត។ តាមស្ថិតិ នៅរាជធានីភ្នំពេញយើងនេះ បងប្អូនកម្មកររោងចក្រលើសពី ៧០ភាគរយ ដែលគាត់អញ្ជើញមកពីខេត្ត។ រីឯកម្មកររោងចក្រនៅតាមបណ្តាខេត្ត គឺលើស ៨០ភាគរយ គឺជាអ្នកមានអសយដ្ឋាននៅក្នុងខេត្តនោះស្រាប់តែម្តង»។
អ្នករត់ម៉ូតូឌុប និងកង់បីមួយចំនួន ដែល VOD បានចុះសម្ភាស ពួកគេអះអាងថា ពួកគេខ្លាចជំងឺកូវីដ១៩នេះនៅពេលដឹកភ្ញៀវ ពេលឮថា ជំងឺនេះមិនទាន់មានថ្នាំព្យាបាលនៅឡើយ។ ប៉ុន្តែ ពួកគេថា កត្តាពីរទៀតដែលគាត់ខ្លាចដែរនោះ គឺបញ្ហាក្រពះ និងជាប់បំណុលធនាគារ។
លោកថា៖ «មករកទាំងហានិភ័យទេសព្វថ្ងៃ បើយើងមិនមករក អត់មានអីទិញម្ហូបឱ្យកូន។ បើនិយាយពីជីវភាពវិញ ពិបាកលែងនិយាយហើយ ព្រោះយើងបង់ធនាគារផងអីផង ម្យ៉ាងកូនហូបចុករាល់ថ្ងៃ។ វាអត់ទៅសាលាមែន តែវាហូបរាល់ថ្ងៃ។ បើមានលុយកាក់ដូចគេ មិនមករកទេ។ អូនដឹងស្រាប់ហើយ មកទាំងប្រថុយទេ»។
បញ្ហាប្រឈមនឹងជីវភាពនេះដែរ ពលរដ្ឋមួយក្រុម កាលពីថ្ងៃទី៥ ខែមេសា បានប្រមូលផ្តុំគ្នាតវ៉ានៅច្រកទ្វារអន្តរជាតិប៉ោយប៉ែត ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ ឱ្យបើកច្រកឱ្យពួកគេបានចូលទៅប្រកបមុខរបរក្នុងទឹកដីថៃជាប់ព្រំដែននេះវិញ ទាំងភាគីថៃប្រកាសបិទនៅឡើយ ដោយអះអាងថា ជីវិតពួកគេនឹងស្លាប់ដោយសារអត់បាយ មុនជំងឺកូវីដ១៩នេះសម្លាប់។
ក្រុមអ្នកតវ៉ាថា៖ «អត់មានលុយបង់ថ្លៃផ្ទះ ថ្លៃភ្លើងឱ្យគេ ឱ្យជួយនឹកឃើញផង។ កូរ៉ូណាៗហ្នឹងមកមិនទាន់ទេ ខ្ញុំនឹងងាប់មុនកូរ៉ូណាហើយ»។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានផ្ញើសារក្រើនរំឭកតាមហ្វេសប៊ុកនៅប៉ុន្មានថ្ងៃនេះថា៖ «ជំងឺឆ្លងកូវីដ-១៩ គឺជាជំងឺឆ្លងរាតត្បាតដ៏កាចសាហាវបំផុត ដែលក្នុងតែមួយពព្រិចភ្នែកប៉ុណ្ណោះ វាអាចបង្កវិនាសកម្មបានយ៉ាងឆាប់រហ័សបំផុត។ មកទល់ពេលនេះ គ្មានថ្នាំលេប ឬចាក់ព្យាបាលនៅឡើយទេ»។
មេដឹកនាំរូបនេះ ក្រើនរំឭកឱ្យប្រជាពលរដ្ឋយកជាប់ខ្លួនទៅជាមួយនូវម៉ាស ទឹកអាល់កុល ដើម្បីសម្លាប់មេរោគ និងឧស្សាហ៍ដុសលាងសម្អាតដៃជាប្រចាំ កុំឱ្យមានការសោកស្តាយធ្លាក់មកលើខ្លួន និងក្រុមគ្រួសារ ដោយសារតែការធ្វេសប្រហែស និងមើលស្រាលជំងឺឆ្លងកូវីដ-១៩។
លោក មឿន តុលា វិភាគថា វិធានការទប់ស្កាត់ជំងឺរលាកផ្លូវដង្ហើមថ្មី ហៅ កូវីដ១៩ នេះ មិនគួរទុកឱ្យពលរដ្ឋដែលងាយរងគ្រោះគេចពីជំងឺឆ្លងនេះ ទៅដេកស្លាប់ដោយសារបញ្ហាក្រពះនោះទេ។
បើតាមលោក មឿន តុលា បញ្ហាកូវីដ១៩ វាបានក្លាយជាវិបត្តិសកល ហើយមេដឹកនាំនៅបណ្តាប្រទេសមួយចំនួនជួបបញ្ហានេះដូចកម្ពុជាដែរនោះ គេបានដោះស្រាយបណ្តើរៗហើយដែរ។
លោកថា៖ «តាមខ្ញុំដឹង នៅអូស្ត្រាលី និងនៅអាមេរិកអីហ្នឹង ក្រៅពីប្រាក់ខែគេរក្សាទុក គេឧបត្ថម្ភ ១២០០ដុល្លារក្នុងបុគ្គលិកម្នាក់ ហើយបើប្រពន្ធអត់ធ្លាប់បានប្រាក់ខែ គេឱ្យ ១២០០ដុល្លារ និងកូនម្នាក់ ៥០០ដុល្លារទៀត។ អាហ្នឹងដែលគេរក្សាមនុស្សអត់ឱ្យបាត់ចំណូល មានចំណូលចាយគ្រប់គ្រាន់ គាត់មិនប្រថុយទៅរកស៊ី ឬធ្វើការអីមួយនៅខាងក្រៅដែលជាហានិភ័យនៃការឆ្លងទេ»។
ប្រធានគណៈកម្មាធិការនាយកគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យមូលដ្ឋានដែលមានជំនាញកសិកម្ម លោកបណ្ឌិត យ៉ង សាំងកុមារ ហៅវិធានការតាមដានសុខភាព ដាក់នៅដាច់ដោយឡែក ១៤ថ្ងៃសម្រាប់អ្នកទៅចូលឆ្នាំខ្មែរ ដោយផ្តោតលើតែកម្មករក្នុងវិស័យកាត់ដេរ មិនទាន់គ្រប់គ្រាន់ទេ ដោយថា កម្មករច្រើនវិស័យបានសម្រុកទៅស្រុកកំណើតអំឡុងបុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរកន្លងទៅនេះ។
ប៉ុន្តែ អ្នកមានជំនាញផ្នែកកសិកម្មរូបនេះ ចាត់ទុកថា ពលរដ្ឋគ្រប់រូបគួរតែយល់ដឹង និងរួមគ្នាទប់ស្កាត់កុំឱ្យមានរលកថ្មីនៃការឆ្លងរាលដាលនៃជំងឺកូវីដ១៩នេះ ខណៈពិភពលោកមិនទាន់រកឃើញថ្នាំព្យាបាលនៅឡើយនោះ។
លោកបណ្ឌិត យ៉ង សាំងកុមារ វិភាគថា ឥទ្ធិពលកូវីដ១៩ វាជំរុញឱ្យពលរដ្ឋប្រឈមបញ្ហាធំ៣ គឺភ័យខ្លាចឆ្លងជំងឺ ភ័យខ្លាចគ្មានលុយសងធនាគារ និងខ្លាចដាច់ស្បៀង។
បើតាមលោក យ៉ង សាំងកុមារ បញ្ហាប្រឈមទាំងនេះ វាចាំបាច់ដែលរដ្ឋាភិបាលត្រូវមានវិធានការទប់ស្កាត់ជំងឺឆ្លងផង និងត្រូវមានទិន្នន័យសម្រាប់ត្រៀមដោះស្រាយផលប៉ះពាល់សង្គមផង។
លោកថា៖ «មានទិន្នន័យដើម្បីងាយស្រួយក្នុងការធ្វើការសម្រេចចិត្ត ដើម្បីរដ្ឋត្រៀមថា ខែ៥ជួយប៉ុន្មាន ខែ៦ជួយប៉ុន្មាន ទាក់ទងរឿងបំណុលអីហ្នឹង។ ពិសេសគ្រួសារនៅតាមជនបទជិត ២លានហ្នឹង ដែលជំពាក់បំណុលហ្នឹង[…] អាហ្នឹងវាឆ្លងទាំងអស់គ្នា ពីជំងឺទៅសេដ្ឋកិច្ច ពីសេដ្ឋកិច្ចឆ្លងទៅដល់ប្រព័ន្ធធនាគារ»។
វិបត្តិនៃការឆ្លងរាលដាលមេរោគកូវីដ១៩នេះ ធ្វើឱ្យពលរដ្ឋជាច្រើនវិស័យបាត់បង់ចំណូល ទាំងស្រុង និងខ្លះមួយផ្នែក ដូចជា វិស័យកាត់ដេរ សណ្ឋាគារ ដឹកញ្ជូន លក់ដូរម្ហូបអាហារ សេវាកម្មកម្សាន្ត បូករួមទាំងពលរដ្ឋខ្មែរមកពីថៃរាប់ម៉ឺននាក់ ក៏កំពុងបាត់បង់ការងារដែរ៕
ប្រភព៖ VOD
